ДИВОГРАДБА

или

ДАЛИ ВРЕДИ (4)

Се разбира, целата приказна со евентуалната дислокација – иако не сум сигурен зошто се говори само за дислокација, но за тоа подоцна – на чудовиштето наречено „спомен обележје“ на Александар Македонски (или „Воин на коњ“, како сакате) далеку од тоа да се исцрпува само во симболиката што обележјето го има за паднатиов режим. Како што веќе реков, на дотичното „спомен обележје“, како впрочем и на сите (или повеќето) останати од самонаречениот проект „Скопје 2014“, се лепат и редица други аспекти битни за реафирмацијата на правниот односно демократскиот систем, на востановените (а овде прескокнати) процедури, како и редица други битни аспекти со прилично широк  спектар кои што не смеат туку така да се заобиколат. Но, прво – за првото. Односно, неброено пати во изминативе години од времето на започнувањето на поставувањето на првиот „столб“ на овој шизофрен „проект“ – и виѓи врага тоа баш меѓу првите беше токму Аце Македонски! –во јавноста беше истакнувана целосно незаконската постапка на безмалу сите елементи на овој „проект“, а особено на дотичниот „Воин на коњ“. Нелегална односно незаконска во сите детали: од општинската манипулација со надлежноста за „спомен обележја“ од толкави димензии и значење(својствени инаку за споменик, што е надлежност на Собранието на РМ), преку начинот на „прифаќање“ на дотичниот проект (на пример, со локални „стручњаци“ –  Крум Томовски и Светлана Коруновска Аџигогова – кои глумеле меѓународно жири!) до „документацијата“ за истиот предложена од „уметничката“ Стефановска  (предмер и пресметка за дотичниот на три странички, со опис како за Гинис!) итн. Или, ако сакате, сосема оправдано би било прашањето: вреди ли за еден таков речиси целосно нелегален зафат да се поставува прашањето „дали вреди“? Нема ли со тоа да се легализира целосно нелегалната постапка и што тоа ќе значи за новата власт, локална или централна, сеедно, и нејзините напори да го реставрира правниот систем во државава? Зарем тоа ќе се прави преку легализација на дивоградби во централното градско подрачје, и тоа не само за „спомен обележјето“ наречено „Воин на коњ“ туку и за целото шизофрено „Скопје 2014“? Та колку прашина и општински инспекции се кренаа околу бесправниот кат на оној шутрак Панчевски, или за настршницата на белата лепешка наречена седиште на ВМРО? А ова чудо да помине туку така?

И во оваа насока, прашањето: дилемата „дали вреди“ мора да има предвид уште еден битен аспект, а тоа е насилничкото и самоволно инсталирање на „проектот“ наспроти критиките од стручната и пошироката (не само културна) јавност односно наспроти низ анкети сондираното мислење на поголем дел од граѓаните на Скопје кои беа и се против ова насилие врз нивниот град? И од тој аспект „Скопје 2014“ е – дивоградба!Оттука, дали и таквата насилничка пракса  вреди да се легализира како начин, како однос на власта кон главниот град, кон неговите граѓани и нивните желби, кон стручната јавност?Впрочем, сите овие детали, и повеќе, биле констатирани речиси во сите стручни осврти од домашни, но и од меѓународни експерти. Такви заклучоци, повеќе или помалку идентични, имаше и комисијата (Слаѓана Тасева и Зоран Малиновски) формирана од Општина „Центар“ да ги истражи токму овие (финансиски и технички) аспекти на ова архитектонско урбано (и секакво друго) насилие. И што тука не е јасно?

Но, да речеме дека за некого не се доволни „само“ законскиот и симболичниот аспект на справувањето со чудовиштето од Плоштадот. Да речеме дека и моите аргументи се недоволни за конечен суд, контра економскиот, иако јас мислам дека се. Ок, и тоа е можно. Затоа, јавноста, особено стручната, треба да и’ ги понуди на политиката и сите други аспекти. А ги има уште многу, од различни области. Мојата маленкост може соодветно, или компетентно, како сакате, да ги посочи / покрие само оние аспекти што ги допираат уметноста и културата, односно кичот и некултурата  – зашто овде станува збор само за тоа и ништо друго. Иако, ако се цени според парите потрошени за чудото, но и за се’ друго,ќе испадне дека ова е највредниот – финансиски, се разбира – проект во македонската култура и уметност кој што многукратно ја надминува економската вредност на сите сериозни уметнички проекти во Македонија заедно!. Што е апсурдно, нели? И неточно.

Или, ако се префрлиме на јазикот на политиката односно на зборовите токму на Зоран Заев како новоизбран претседател на СДСМ, денес СДСМ значи – одговорност. А таа одговорност претпоставува (и) избор на најдобрите решенија, или барем блиску до нив, во сите области. А дилемата „дали вреди“ не е решение! И како што повторно вели Заев, ако тие (парафразирам) треба да бидат насекаде – на пазарите, во болниците, во училиштата, во образованието, во економијата …итн., – тогаш треба да бидат и во културата и во уметноста. А да се биде таму, денес, подразбира и одговорност пред се’ во расчистувањето со криминалните и некултурни / неуметничкирецидиви на злосторничкото здружение што милува да се гледа себеси како политичка партија! Тоа им е еден од долговите кон оваа држава!!!